Niye depresyona gireriz? Düşüncelerimiz yüzünden mi yoksa duygularımız yüzünden mi?
Bu soru ne biçim bir soru diyorsunuz değil mi?
Şu biçim bir soru... Önce düşünceleriniz bozulup sonra mı depresyona giriyorsunuz?
Yoksa önce duygularınız genetik, fizyolojik nedenlerle bozulup sonra mı düşüncelerinizle baş edemez hale geliyorsunuz?
Bu iki soru depresyon tedavisinde iki farklı ana damarı ortaya çıkarmıştır. Biri önce duyguları etkileyip sonra düşünceleri değiştirmeye çalışan ilaçlı tedavi, diğeri önce düşünceleri sonra duyguları onarmaya çalışan ilaçsız tedavi...
Kişisel olarak tercihim hep ikinci damardan yanadır. Düşüncelerin gücüne, düşüncelerle duygu durumunun düzeltileceğine inanırım.
Amerikalı psikiyatrist Dr. David Burns de yaptığı klinik deneylerle bilişsel terapinin işe yaradığını 1980’li yıllarda kanıtlamıştır. Klinik sonuçlarını da "Feeling Good" (Kendini İyi Hissetmek) kitabında açıklamıştır. Geç de olsa bu kitap Dr. Alp Karaosmanoğlu tarafından kısa süre önce Türkçe’ye çevrildi. Çok da iyi bir çeviri...
10 DÜŞÜNSEL ÇARPITMA
Dr. Burns’ün kitabının başında çok güzel bir depresyon testi var. Kendinize uygulamanız için bu testi bugün olduğu gibi veriyorum. Kendini iyi hissetmek, mutlu hissetmek... Hayata pozitif gözle bakıp yaşamdan tat almak çok güzel bir şey. Ama önce depresyon seviyemize bir bakmamız lazım.
Peki düşüncelerinizi nasıl eğiteceksiniz? Burns onu da söylemiş. Burns’e göre depresyonun temelini teşkil eden on düşünsel çarpıtma şunlar:
"Hep ya da hiç düşüncesi, aşırı genelleme, zihinsel filtreleme, olumluyu geçersiz kılma, sonuçlara atlama, büyütme ve küçültme, duygusal kararlar, -meli -malı cümleleri, etiketleme ve kişiselleştirme."
Bu çarpıtmaların nasıl üstesinden geleceğiniz konusu ise biraz uzun bir konu. Onu da size bırakıyorum.
Hafta sonu alın Burns’un kitabını güzel güzel çalışın, kötü düşüncelerden kurtulun. Beni dinlemeyecekseniz kafayı yemeye devam...
Ölçeğin uygulanması
Testi yanıtlarken geçen hafta içinde bugünü de dahil ederek her belirtiyi ne kadar yaşadığınızı ilgili kutuya çarpı koyarak belitiniz. Sonra 25 madde için aldığınız puanları toplayınız. Burns’e göre eğer puanınız 10’un üzerinde ise depresyonun üstesinden gelmek için düşüncelerinizin farkına varmanız, bunu tek başına yapamıyorsanız mutlaka bir profesyonele gitmeniz gerekir. İntihar eğiliminde olanların ise hemen bir ruh sağlığı uzmanına başvurması gerekiyor.
0-Hiç
1-Biraz
2-Orta derecede
3-Çok fazla
4-Aşırı derecede
Düşünceler ve Duygular
1. Üzüntülü ya da neşesizim.
2. Mutsuz ya da umutsuz hissediyorum.
3. Ağlama nöbetleri var ve ağlamaklıyım.
4. Cesaretsiz hissediyorum.
5. Çaresiz hissediyorum.
6. Özgüvenim düşük.
7. Değersiz ve yetersiz hissediyorum.
8. Suçluluk ya da utanç duyuyorum.
9. Kendimi eleştiriyor ya da suçluyorum.
10. Karar vermede güçlük çekiyorum.
Aktiviteler ve Kişisel İlişkiler
11. Aile, arkadaşlar ve iş arkadaşlarına yönelik ilgi kaybım var.
12. Yalnızlık çekiyorum.
13. Aile ya da arkadaşlarla daha az zaman geçiriyorum.
14. Motivasyon eksikliği duyuyorum.
15. İşte ve diğer aktivitelerde ilgi kaybım var.
16. Yaşamdan zevk almıyorum, tatmin olamıyorum.
17. İş ve diğer aktivitelerden kaçınıyorum.
Fiziksel Belirtiler
18. Yorgun hissediyorum.
19. Uykuya güç dalıyorum ya da çok fazla uyuyorum.
20. Azalmış ya da artmış iştahım var.
21. Cinsel istek kaybım var.
22. Sağlığım hakkında endişeleniyorum.
İntihar İsteği
23. İntihar düşüncem var.
24. Hayatımı sona erdirmek istiyorum.
25. Kendime zarar verme planım var.
Kaynak : Ali Atıf Bir / Hürriyet
Kaynak : Ali Atıf Bir / Hürriyet
0 yorum:
Yorum Gönder